Digitale Fitheid #5: Persoonlijke groei met behulp van technologie

Technologie gebruiken om iets te doen wat we van nature niet (goed) kunnen, is allesbehalve nieuw. Denk maar aan een spiegel die je in staat stelt om jezelf te bekijken, of een bril, waarmee je onlangs slechte ogen ineens goed kunt zien. Met digitale hulpmiddelen reiken deze mogelijkheden verder dan we ooit hadden gedacht en ook verder dan we nu nog steeds denken. Daarom is de vijfde pijler van digitale fitheid persoonlijke groei met behulp van technologie.

Technologie om boven jezelf uit te stijgen, is er grofweg in twee vormen:

• inzichten verschaffen, waardoor je beter en sneller leert: de spiegel;
• tekortkomingen die je van nature hebt opvangen of zelfs volledig wegnemen: de bril.

Nieuwe inzichten

Elke avond om 20:36 uur neemt Joost Plattel een foto van wat hij op dat moment aan het doen is. Dit doet hij al sinds 2010. We nemen allemaal foto’s, maar Joost heeft van (bijna) alle dagen van de laatste 12 jaar een foto van iets wat hij aan het doen was om 20:36 uur.

Hoewel hij hieraan begon als een experiment zonder vooraf vastgesteld doel, levert het hem verrassende inzichten op: zo viel hem op dat hij erg veel tijd doorbracht achter zijn computer ’s avonds, wat hem ertoe bracht zijn activiteiten wat meer te variëren. Over zijn experiment heeft Joost deze TEDx talk gehouden bij TedXYouth@Groningen:

Het zoals Joost elke dag vastleggen wat je aan het doen bent, lijkt bijzonder veel op een dagboek en dat is het in zekere zin ook. Maar anders dan bij een traditioneel dagboek, kun je door het vastleggen van wat je doet trends ontdekken in je stemming, activiteiten of gebeurtenissen. Trends die je anders waarschijnlijk niet had gevonden.

Een dagboek, maar dan zonder ‘lief dagboek’

Zo gebruik ik al jaren de app Daylio om vast te leggen hoe ik me voel en wat ik doe tijdens het vastleggen. Dat zou ik natuurlijk kunnen opschrijven, maar Daylio maakt het me wel heel makkelijk.

Ik geef antwoord op de vraag hoe het met me gaat. Momenteel gaat het prima met me, want ben met een lekker muziekje op na een heerlijke wandeling in de zon dit stuk aan het schrijven, dus ik antwoord ‘Goed’:

Daarna vraagt Daylio wat ik aan het doen ben. Nou, ik ben dus aan het werk:

En dat is alles! Twee keer per dag geeft mijn telefoon een herinnering en in 10 seconden heb ik mijn stemming en activiteit van dat moment vastgelegd.

Dat lijkt als dagboek misschien wat karig, maar ik hou het wél consequent bij. Al jaren. En omdat ik zulke simpele vergelijkbare antwoorden geef, kan ik in één oogopslag zien of ik een goed jaar heb gehad. Zo was 2019 een erg leuk jaar en 2020, het jaar dat mijn vader ziek werd en overleed, absoluut niet:

Uiteraard heb ik geen dagboek-app nodig om me te vertellen dat 2020 geen topjaar was voor me, maar ik heb ook dingen ontdekt die me anders nooit waren opgevallen.

Zo houd ik al een hele tijd in Daylio bij of ik een vorm van hoofdpijn heb. Af en toe heb ik daar last van en als ik daardoor niet kan werken of anderszins genieten, dan is dat ook soort van een activiteit. En toen ik naar de statistieken kijk van Daylio van het afgelopen jaar, zie ik iets opmerkelijks:

Kennelijk heb ik op dinsdagen flink meer hoofdpijn dan op andere dagen. Omdat er in mijn episodes van hoofdpijn of migraine geen herkenbare regelmaat zat, had ik hiervan geen flauw idee, totdat ik naar dit grafiekje keek. Dit beantwoordt natuurlijk niet de vraag waarom dit gebeurt, maar het is wel een interessant puzzelstukje.

Naast het bijhouden van je stemming kun je met digitale middelen steeds makkelijker andere puzzelstukjes verzamelen over jezelf. Op deze manier kom je tot inzichten die je enorm kunnen helpen bij je persoonlijke ontwikkeling en groei, of bij het oplossen van problemen. Zeker als je die puzzelstukjes combineert, zoals in een goed bijgehouden systeem voor persoonlijk kennismanagement, wordt het interessant.

Nog een stapje verder: Quantified Self

Als je wilt werken aan persoonlijke groei is het handig om dingen van jezelf bij te houden. Een oud en bekend voorbeeld hiervan is werken aan een gezond gewicht. Je zult jezelf aan het begin en daarna regelmatig moeten wegen om te weten waar je begint en welke vorderingen je maakt.

Als je ondernemer bent, zul je dit ook herkennen. Als je je in een bepaalde richting wilt ontwikkelen, dan kun je dat alleen maar goed doen door te meten waar je begint en vervolgens regelmatig nieuwe metingen te doen.

Het systematisch bijhouden van allerlei gegevens over jezelf wordt wereldwijd en ook in Nederland beoefend door een beweging die Quantified Self heet.

De meest herkenbare uitingsvormen van Quantified Self zijn waarschijnlijk stappentellers en hartslagmeters. Je telefoon kan dat stappen tellen al, maar natuurlijk alleen als je die áltijd bij je draagt. Afgezien van smart watches van bijvoorbeeld Apple en Samsung, zijn er ook fabrikanten die zich voornamelijk op stappentellers richten, zoals Fitbit. Deze apparaten zijn veelal ook in staat de duur en kwaliteit van je slaap bij te houden.

De prijs van dergelijke apparaten wordt steeds lager en het bedieningsgemak steeds groter. Door veel data te verzamelen en eventueel te delen met bijvoorbeeld een arts of, geanonimiseerd met de wereld, ontstaat een dataverzameling waarin patronen zijn te ontdekken die we anders nooit zouden zijn tegengekomen. Steeds vaker blijken dergelijke apparaten in staat te zijn medische aandoeningen bijtijds te herkennen en zelfs levens te redden.

Meer over Quantified Self lees je op deze pagina van expert op dit gebied Peter Joosten.

Beter, makkelijker en sneller leren door automatische spaced repetition

Omdat mijn schoonfamilie Iraans is en omdat ik na vijf keer in Iran te hebben gereisd dat beslist nog een zesde keer wil gaan doen, ben ik geïnteresseerd om wat beter Farsi te leren spreken en lezen. Alleen al het beter begrijpen van Snapp!, de Iraanse evenknie van Uber, wordt een stuk makkelijker als je kunt lezen door wat voor auto je wordt opgepikt:

De hele app was naar het Engels vertaald, behalve het bovenstaande. Het nummerbord herkennen lukte nog wel enigszins, maar het wordt een stuk makkelijker als je weet dat je moet uitkijken naar een witte Pride…

Daarvoor moest ik niet alleen een taal leren, maar ook het schrift. Om de lessen die ik geleerd heb een beetje te oefenen, gebruik ik Remnote.

Remnote schotelt me elke dag een aantal woorden of zinnen voor. Ik probeer die te lezen en vervolgens vraagt Remnote of ik het antwoord goed had en hoe makkelijk ik bij dat antwoord kwam. Afhankelijk daarvan krijg ik dat woord bijna meteen of na een aantal dagen weer te zien.

Iets dergelijks doe ik met Readwise voor nonfictie-boeken die ik lees. Cruciale informatie daaruit wil ik graag onthouden en daarom laat ik me overhoren door Readwise, waar markeringen vanuit mijn Amazon Kindle e-books automatisch in terechtkomen.

Ik geef aan wanneer ik de passage weer wil zien, afhankelijk van hoe belangrijk die voor me is en hoe goed ik de informatie onthouden had.

Beide methodes maken gebruik van de vergeetcurve van Hermann Ebbinghaus. Informatie die je tot je neemt, zul je na verloop van tijd weer vergeten en bij herhaling zal dat vergeten steeds langer duren. Door het geleerde te herhalen nét voor het moment van vergeten, zul je optimaal leren in zo weinig mogelijk tijd. Met apps zoals Remnote en Readwise kan de leerstof makkelijk worden samengesteld en wordt het juiste moment van herhaling door de app geregeld.

Zie ook deze uitleg van Martijn in deze video:

Naast het hierboven genoemde is er een enorme hoeveelheid apps die je helpen sneller en effectiever te leren en (deels) de rol van een tutor over kunnen nemen. Denk alleen al aan de enorme hoeveelheid specifieke apps waarmee je talen kunt leren, waarbij je zelfs kunt oefenen met uitspraak door stemherkenning.

Je tekortkomingen opvangen

Op tijd komen

Dankzij mijn ADHD-warhoofd ben ik niet alleen van nature om de haverklap informatie kwijt. Ik ben zo mogelijk nóg slechter in het plannen van mijn tijd.

Toen ik tijdens mijn studie nog dagelijks met de bus naar Groningen moest om college te volgen, was ik zo vaak nét op tijd of nét te laat. Ik wist zelfs exact vanaf welk punt op mijn looproute naar de bus het nog zinvol was om een sprintje te trekken. Het hebben van een horloge hielp niet en een papieren agenda ook niet.

Slimmer gebruikmaken van mijn Google Calendar bleek uiteindelijk de oplossing.

Een online afspraak heeft andere momenten om in actie te komen dan een afspraak in de stad en sommige afspraken (verjaardagen!) kunnen een paar dagen van tevoren een alarm gebruiken. Vroeger had ik bij elke afspraak standaard een alarm van een kwartier staan. Daardoor kreeg ik vrijwel altijd nét op het verkeerde moment een seintje, waardoor ik leerde die bliepjes van mijn agenda te negeren.

Sinds ik de standaard-notificatie UIT heb gezet en per afspraak bewust nadenk óf en zo ja wanneer er een alarm moet klinken, gaat het vrijwel niet meer mis. Bovendien leg ik per handeling vast hoeveel tijd ik ervoor nodig heb, eventueel elk met een eigen alarm.

Hoewel de ADHD niet weg is, kom ik nu 9 van de 10 keer op tijd zonder ook maar mijn pas te hoeven versnellen.

Foutloos schrijven

Mijn jongste stiefzoon (ook ADHD) heeft dyslexie. Het vlot schrijven van een tekst zonder fouten in de spelling was en is voor hem bijzonder inspannend en daardoor lang niet altijd haalbaar. Tijdens zijn middelbareschooltijd zat hij, zoals bijna elke puber, urenlang in bed met een smartphone in de hand. Maar een deel van die tijd werd gebruikt om daadwerkelijk huiswerk te maken.

Hij gebruikte de dicteerfunctie van zijn iPhone om zinnen in te spreken die hij later met een laptop verder uitwerkte met kopjes, afbeeldingen, etc. Dat bleek voor hem een uitstekend middel te zijn om vlot een tekst te produceren zonder schrijffouten.

Van dyslexie kom je nooit echt af, maar dat hoeft je zeker nu niet meer te weerhouden van het produceren van goede en foutloze teksten.

Op deze en andere manieren kunnen we met digitale hulpmiddelen onze tekortkomingen ombuigen, verminderen of misschien zelfs doen verdwijnen.

One more thing…

Steve Jobs had er een handje van om tijdens product-aankondigingen sommige van de meest interessante nieuwe ontwikkelingen aan het eind aan te kondigen als One more thing, alsof het een kleinigheidje was wat hij bijna vergat te noemen. En wat daarna daarna volgde was zelden iets onbenulligs.

Zo zou je deze vijfde pijler van digitale fitheid ook kunnen zien.

Technologie gebruiken om je persoonlijke ontwikkeling en groei te bevorderen, is waarschijnlijk geen absolute voorwaarde om te kunnen functioneren als kenniswerker. Maar het is wel een buitengewoon krachtige manier om een enorme hefboom te zetten op alles wat je doet en nog zou willen doen. Een kleinigheid is het daarmee allerminst.

Dus heb je de rest van je digitale fitheid, de andere vier pijlers dus, op orde? Vraag je dan eens af waar je in je leven en werk die hefboom, die spiegel of bril zou kunnen gebruiken.

Dit was het laatste deel van onze zesdelige serie over Digitale Fitheid. De overige delen lees je terug via de links hieronder.

• Ons werk is stuk… En met digitale fitheid goed te repareren
• Digitale Fitheid #1: Digitaal bewustzijn
• Digitale Fitheid #2: Digitaal hygiëne
• Digitale Fitheid #3: Digitale vaardigheden
• Digitale Fitheid #4: Persoonlijk kennismanagement